Open leermaterialenbank en Wikiwijs

Van de week kreeg ik de nieuwe folders toegestuurd over o.a. VO-content, de open leermaterialenverzameling in opbouw, van de VO-raad. Omdat ik dat een prachtig initiatief vindt, leek me het verschijnen van de folders een goede gelegenheid om er hier eens wat over te vertellen.

VO-content is een initiatief van de VO-Raad. Eén van de projecten van deze club is het Innovatieplatform VO. Het innovatieplatform heeft 3 speerpunten:

1. Het leren centraal,
2. Kwaliteitsvolle inzet van docenten,
3. De schoolleider als motor.
   

Er wordt gewerkt aan de realisatie van die speerpunten door middel van 5 projecten die in samenhang worden uitgevoerd:

1. Schoolorganisatiemodellen,
2. Leermiddelenbeleid,
3. Professionalisering (o.a. (prodocent.nl, waaronder de cursus 23 OVC Dingen),
4. Onderzoek
5. Digitaal leermateriaal (waarover dus deze blogpost gaat).

Binnen het project 'Digitaal leermateriaal' werkt het Innovatieplatform-VO aan de ontwikkeling van VO-content. VO-content is de Open Leermaterialenbank voor het voortgezet onderwijs: een verzamelbak met vrij te gebruiken leermateriaal voor leerlingen en docenten. Je kunt de bak doorzoeken via de site Wikiwijs.

Wikiwijs bestaat uit 2 componenten: je kunt er materialen maken en plaatsen en je kunt er zoeken. Via de zoekmachine van Wikiwijs zoek je zowel naar materialen op Wikiwijs zelf, als materialen die op andere plekken staan, o.a. in VO-content. Wikiwijs geeft overigens niet alleen toegang tot VO-content, maar ook tot leermaterialen voor het PO, SBaO, VO, SO en MBO. De zoekmachine van Wikiwijs zou je kunnen zien als de catalogus voor de totale verzameling van leermaterialen.

Als je via Wikiwijs wilt zoeken naar leermaterialen, kies je het tabblad met de gewenste onderwijssoort. Daarbinnen kan je zoeken op woorden en/of de materialen filteren op:

• leerniveau (PO, VO, SO en MBO),
• doelgroep (PO, SBAO, VO, SO en MBO),
• vakgebied (PO, SBAO, VO, SO en MBO),
• kerndoelen (PO, SBAO, VO en MBO),
• eindtermen (PO, SBAO, VO en SO),
• studierichtingen (alleen voor MBO).

De treffers die je dan krijgt, kan je daarna verder filteren op:

• aggregatieniveau (bijv. een fragment of een complete leereenheid),
• soort leermateriaal (bijv. een toets of een open opdracht),
• kosten (gratis of betaald)
• collectie (oftewel de leverancier van de materialen),
• adoptiegroep (geen idee wat dit criterium inhoudt, maar je kunt het ook nog niet gebruiken, dus het lijkt me nog niet van belang).

Vanaf 2012 zal VO-content, de verzamelbak voor het voortgezet onderwijs, gevuld zijn met leermateriaal voor ca. 20.000 uur onderwijstijd, genoeg om de kerndoelen en eindtermen af te dekken van het VO, vanaf het praktijkonderwijs tot en met het gymnasium. Natuurlijk kan het materiaal ook ingezet worden voor onderwijs aan excellente leerlingen én aan leerlingen die meer tijd of meer zorg nodig hebben.

Die klus klaart het Innovatieplatform niet in zijn eentje: de bak wordt gevuld door scholengroepen, vakontwikkelgroepen, gesubsidieerde initiatieven voor leermateriaal ontwikkeling en docenten. Het SLO zal (vanaf september 2010) de kwaliteit van de materialen bewaken (zie p. 4 van het IP-VO-katern, feb. 2010) ; Kennisnet ondersteunt bij de technische realisatie.

Wie stopt er nu leermaterialen in die verzamelbak? Dat is nog niet zo makkelijk te achterhalen, maar met een truc kom je daar wel uit. Je gaat naar één van de tabbladen op Wikiwijs. Daar klik je één van de filters aan, bijv. de filter 'leerniveau'. Zet een vinkje voor 'Leerniveau' en klik op 'Toon'. Nu krijg je de mogelijkheid je zoekresultaten te verfijnen, o.a. op 'Collectie'. Als je die knop aanklikt, zie je wie er op dit moment allemaal materialen aanleveren voor de verzameling. Er zijn er een heleboel, variërend van materialen ontwikkeld door (samenwerkingsorganen van) scholen (bijv. de Onderwijsvernieuwingscoöperatie en Digilessen VO) tot musea (bijv. museum Naturalis) en van commerciële leermaterialenontwikkelaars (bijv. educatieve uitgeverij Tumult) tot expertisecentra (bijv. het Freudenthal Instituut) en stichtingen met een (o.a.) een educatieve doelstelling (bijv. de stichting Math4All).

Via Wikiwijs vind je nu nog een beetje rijp en groen door elkaar. Het is dan ook verstandig om wat je vindt zelf te scannen op kwaliteit. De eenvoudigste manier daarvoor is te onderzoeken wie de leverancier is: als je weet wie het materiaal heeft gemaakt, zul je als regel ook wel weten hoe betrouwbaar dat materiaal is.

VO-content is nog verre van klaar: er moet nog een heleboel materiaal aan toegevoegd worden voordat het kerndoel-/eindtermendekkend is, en de kwaliteitsfiltering gaat pas van start in september, en dan alleen nog voor een deel van het materiaal. Maar dat wil niet zeggen dat er nu niets te halen is; integendeel. Wie er wat tijd en energie in stopt zal ontdekken dat er heel veel moois te vinden is. En met de tijd wordt dat steeds meer!

Voor wie geïnteresseerd is hierbij de pdf-bestanden van de folders:

• over het innovatieplatform-VO,
• over de bijdrage van de ondersteunende instellingen aan het Innovatieplatform-VO,
• over professionalisering van docenten in het kader van Wikiwijs,
• een kaart om met het Innovatieplatform-VO in gesprek te komen over leermiddelenbeleid.