De wereld van de Nederlandse taal

Er zijn wereldwijd wel 6000 talen. Nederlands hoor je vooral in Nederland, België en Suriname, maar op het internet behoort het tot de tien meest gebruikte talen op websites, in e-mail en tweets.

Deze wijsheid heb ik niet van mezelf, maar van de website DWVNT: De Wereld Van De Nederlandse Taal. Voor wie van taal houdt een website vol met leuke, interessante en - vanzelfsprekend - ook leerzame informatie. Je vindt er:

• Geschiedenis: een tijdlijn van de Nederlandse taal. Dat het beroemde liefdesvers: 'hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi[c] [e]nda thu uu[at] unbida[t] g[h]e nu' geschreven werd rond 1100 http://www.blogger.com/img/blank.gifwist ik, maar ik wist niet dat de statuten van de Leprozerij, opgeschreven in Gent in 1236, de eerste zuiver Nederlandstalige tekst vormen.
• Woorden en zo: een mindmap vol met bijzondere woorden: woorden die we allemaal kennen maar (nog) niet in het woordenboek zijn opgenomen, palindromen, begrippen waar geen woorden voor zijn, merknamen die soortnamen worden, enz.
• Onbegrensd: een wereldkaart waarin je kunt zien welke invloed heeft het Nederlands op andere talen en hebben andere talen onze taal beïnvloed?
• Ieder zijn taal: geluidsfragmenten met standaardnederlands en dialecten, bijv. van Amsterdam, Rotterdam en Urk, maar ook van Gent en Brugge. Ook kan je hier (Amsterdamse) straattaal beluisteren.
• Taalkunstenaars: filmpjes waarin taalkunstenaars aan het woord zijn, variërend van Paul Haenen tot Draadstaal en van Gerard Walschap tot Gerard Reve. En natuurlijk ontbreken ook Van Kooten en de Bie niet in dit overzicht.

Voor wie dit alles nog niet genoeg is, is er ook nog een Kennisstation, waarin de informatie uit bovengenoemde onderdelen te vinden is, aangevuld met extra informatie.

Via de site kan je ook een widget downloaden die tips geeft, uit de database van De Boekenzoeker, welke boeken voor leerlingen (van 8-12, 12-15 en van 15-18 jaar) geschikt zijn. Handig bijv. voor op de startpagina van de school-p.c.'s. Verder kan je via DWVDNT de taalspelletjes 'Verdwenen Woord' (ken je de betekenis van een woord dat nu (bijna) niet meer gebruikt wordt) en Woordenschat (maak zoveel mogelijk woorden met de letters van een woord dat je krijgt) en de Taaltegel (met elke dag een Nederlands spreekwoord of gezegde op je Hyvespagina zetten.

Natuurlijk ben ik als taalliefhebber enthousiast over deze site, die gemaakt is door De Taalunie. Maar ik zie er ook mogelijkheden in voor de Nederlandse les. Je kunt de site goed gebruiken als introductie op één van de volgende opdrachten:

• Maak een tijdlijn over je eigen taalontwikkeling. Wanneer sprak je je eerste woorden (volgens je ouders), wanneer ging je schrijven, wat was/waren je lievelings(voorlees)boek(en), heb je nog meer talen leren spreken?
• Welke buitenlandse woorden gebruik jij, in je contacten met je vrienden, je familie, op school? En welke dialectwoorden? Gebruik je ook woorden die je van je vrienden hebt overgenomen?
• Maak een interactieve poster (Glogster) waarin je in kaart brengt waarom je wel of niet van taal houdt en wat je er leuk of stom aan vindt,
• Ga op zoek naar een filmpje op YouTube van een cabaretier of een schrijver die speelt met taal. Waarom vind je dat wel of niet leuk?
• Maak je eigen cabaretfragment waarin je speelt met taal.
• Maak beelden bij woorden die je om de een of andere reden bijzonder vindt.

Verder biedt de site heel veel aanknopingspunten voor wie een onderwerp wil bedenken voor een profielwerkstuk. Zie ook het filmpje onder deze blogpost, gemaakt door Dennis Vermeulen en Maartje Weterings van het Sint-Oelbertgymnasium uit Oosterhout die een KNAW Onderwijsprijs 2011 hebben gewonnen met hun profielwerkstuk 'De kameleon van het alfabet'. Maar voor de komende weken lijkt me de site vooral bruikbaar voor de laatste lessen waarbij het soms zo verschrikkelijk moeilijk is om de aandacht van de leerlingen vast te houden, als de repetities achter de rug zijn, de zon schijnt en de hoofden vol zitten met de vakantieplannen!

O ja, wel even opletten: de site draait niet goed in Firefox. Je kunt het best gebruik maken van Internet Explorer.


p.s. Taal oubollig? Lees dan eens het overzicht van hedendaagse spreekwoorden met daarbij de uitleg, verzameld via Twitter met de hashtag #modernespreekwoorden. Eburon heeft ze in een gratis te downloaden e-book gezet. Er zitten - vind ik- erg leuke spreekwoorden bij, bijv.:

• van de hash op de tag springen,
  
• buiten zijn facebookje gaan,
  
• voor Jan met de Tiny URL staan,
  
• al gaan de tweets nog zo snel, Google Cache achterhaalt ze wel! (een heel mediawijs spreekwoord!).

Vraag je leerlingen eens om nieuwe spreekwoorden te bedenken en deel ze via Twitter of via de reactieknop onderaan deze post.