Audiotours maken: leuk en leerzaam!

Veel musea bieden het aan: een audiotour. Een soort 'ingeblikte' gids die je in het museum vertelt wat je daar kan zien. Handig, want deze gids vertelt zijn verhaal in het tempo dat jij wilt, zodat je nooit op een groep hoeft te wachten en het verhaal net zo vaak kan beluisteren als je wilt. Je kunt de gids alleen geen vragen stellen, maar gelukkig zijn er in de meeste musea suppoosten bij wie je je vragen kwijt kan. Audiotours in musea werken vaak met codes: je houdt je audio-apparaat bij een speciaal merkteken in het museum, die ervoor zorgt dat het audiobestand op het juiste punt begint met afspelen.

Er zijn ook audiotours voor buiten. Die werken als regel niet met zo'n markeerpunt, maar maken gebruik van GPS: het systeem dat ook door je TomTom (of een ander routesysteem) wordt gebruikt. Het maken van zo'n audiotour was een tijd lang voorbehouden aan experts, maar er komen steeds meer programma's waarmee leken audiotours kunnen maken, zoals Mscape/Create-a-Scape, GPS Mission (beide van een handleiding voorzien door Fontys PTH Educatieve Dienstverlening, en ARIS, alhoewel die laatste nog niet helemaal zonder bugs lijkt te zijn.

Een tool die ik onlangs ontdekte is Geotrio. Daarmee maak je op je iPhone of iPad (helaas is er nog geen Geotrio-app voor Android) in een handomdraai je eigen audiotour. Het is niet moeilijker dan het apparaat aanzetten en de route lopen (of fietsen/rijden: dat maakt niks uit). Op de plekken waar je wilt dat de gebruikers van jouw audiotour iets bekijken en te horen krijgen, sta je stil en je drukt op de opnameknop. Heb je je tekst ingesproken, dan loop je weer verder. Simpeler kan het echt niet. Ben je klaar met je tocht, dan zorg je dat je mobiele device toegang heeft tot internet, zodat je tocht geüpload kan worden naar de servers van Geotrio. Je kan dan op een p.c. nog een aantal veranderingen aanbrengen in de tour: een plaatje toevoegen dat getoond wordt bij de start, of een plaatje bij een 'halteplaats' (standaard krijg je bij een halteplaats een foto van die plek uit Google Maps), je geluidsopname vervangen door een andere opname en je route verleggen.

Nadat je eventuele wijzigingen hebt aangebracht, moet je je tour aanbieden ter review. Pas nadat de tour is goedgekeurd wordt deze voor andere gebruikers zichtbaar. Als je je tour plaatst in de categorie 'Casual Tours' is de review beperkt. Bij mij zaten er exact 3 minuten tussen het aanbieden en het goedkeuren van mijn tour. Door je tour in de categorie 'Casual Tours' te plaatsen, kan je er geen geld voor vragen als mensen je tour lopen, maar dat zal voor gebruik in het onderwijs vermoedelijk geen probleem zijn.


Als je een tour (van iemand anders) loopt, kan je tevoren en tijdens het lopen op de kaart zien hoe je moet lopen. Je kan ook tevoren de geluidsbestanden beluisteren, en de extra plaatjes bekijken. Dat maakt een tour wel minder spannend, maar als je ervoor zorgt dat het geluidsbestand en het toegevoegde beeld pas echt waarde krijgt als je op de locatie zelf bent (bijvoorbeeld doordat je op de plek zelf iets moet bekijken of doen, of omdat het plaatje iets toevoegt aan de locatie die de gebruiker gaat bekijken), dan blijft de tocht interessant.

Wat kan je doen met Geotrio? Je kunt natuurlijk zelf een audiotour maken: over kunst in de regio, over dieren of planten in de omgeving, over architectuur, over de infrastructuur of de geschiedenis van een plaats enz. Je kan ook je leerlingen - in groepjes - een audiotour laten maken. Laat ze informatie opzoeken en tevoren de route voorbereiden, bijvoorbeeld met Google maps. Ze kunnen in de route opdrachten verwerken die onderweg gemaakt moeten worden: op een papiertje of op de iPhone of iPad: die hebben ze toch bij de hand. Een opdracht kan zijn om een foto te maken, een filmpje, bijvoorbeeld van een rollenspel dat ze spelen, een vraag beantwoorden en insturen (via SMS of internet), maar ook het oplossen van een rebus waarbij ze op de locatie zelf de beelden zien en in de plaatjes in de tocht zien welke letters vervangen moeten worden (bijv. in het geluidsbestand krijgen ze de opdracht te kijken van wie het standbeeld is dat staat op punt X en in het plaatje op die locatie zien ze welke letters vervangen moeten worden).

Wat leerlingen leren van het maken van een audiotour is afhankelijk van het onderwerp van de tocht. Daarnaast kan je ze mediawijzer maken, bijvoorbeeld door met ze praten over hoe je informatie op internet zoekt en beoordeelt, of je voor het maken van een account bij Geotrio nu wel of niet je echte naam opgeeft of niet en of het nu wel of geen goed idee is dat je bij Geotrio verplicht bent om jouw tocht te uploaden naar de server van Geotrio.

Leerlingen in het basisonderwijs zullen bij het bedenken van zo'n tocht zeker wat hulp nodig hebben, bijvoorbeeld door het hele proces in stukken te hakken: eerst bedenken wat je wilt laten zien, dan de route uitstippelen, dan vragen bedenken, teksten uitschrijven die ze kunnen inspreken en het benodigde beeldmateriaal maken of zoeken. Maar met die hulp en natuurlijk de benodigde apparatuur kunnen leerlingen al vanaf groep 6 hun eigen tours maken. Leuk voor de les en ook bijvoorbeeld om je ouders uit te nodigen om jouw tocht te lopen. En misschien is er ook wel een afspraak te maken met de VVV uit de omgeving, het gemeentehuis of de bibliotheek: zij zullen het vast handig vinden als leerlingen een Geotrio-tocht maken over de plaats en wat daar allemaal te doen is.