Zoeken, missen of vinden

Zoeken, en vooral: vinden, is iets waar ik me graag mee bezig houdt. Er is zo verschrikkelijk veel te vinden op het web: daar kan ik me uren in verdiepen. Informatie zoeken voor mijn werk, voor hobby's, leuke filmpjes, boeken: internet is de meest rijke bibliotheek die ik ken. Je moet er wel moeite voor doen om wat te vinden, maar gelukkig zijn er behoorlijk wat gereedschappen die je helpen om te vinden wat je zoekt. Hierbij een overzicht van mijn belangrijkste hulpmiddelen om mezelf te voorzien van de informatie die ik wil hebben.

Allereerst zijn er een heleboel mensen die me wijzen op interessante informatie. Gratis en voor niets krijg ik via het sociale web tips naar interessante websites. In de weblogs en de tweets die ik lees zie ik verwijzingen naar interessante websites en blogs. En natuurlijk zijn er ook mensen die reageren op mijn blogposts en mij wijzen op sites die ik  nog niet had ontdekt. Het voordeel van dit soort verwijzingen en tips is dat ze al gefilterd zijn. Ik ben er immers gekomen omdat ik ernaar verwezen ben door mensen die ik (virtueel) ken en wiens expertise ik waardeer. Mijn internet-netwerk levert me heel veel interessante informatie op, en als ik vragen heb waar ik zelf het antwoord niet op kan vinden, is er altijd wel iemand die me op weg kan helpen.

Maar er zijn natuurlijk ook manieren om zelf het antwoord op vragen te vinden. Net als (bijna) iedereen, maak ik graag en veel gebruik van de zoekmachine Google. Maar dat is zeker niet de enige zoekmachine die ik gebruik. Ten eerste omdat er geen enkele zoekmachine is die alles op het web ontsluit, dus als je zoveel mogelijk wilt vinden, loont het altijd de moeite om meer zoekmachines te gebruiken. Dus zoek ik ook wel eens met Bing, Ask, iSeek en een metazoekmachine zoals Metacrawler waarmee ik met één klik de database van 3 verschillende zoekmachines (Bing, Yahoo en Google) doorzoek.

Een andere reden om gebruik te maken van meer zoekmachines is dat Google een selectie maakt van wat ik te zien krijg op basis van wat de zoekmachine denkt dat interessant is voor me. Google weet verschrikkelijk veel van zijn gebruikers: natuurlijk door de vragen die we stellen via hun zoekmachine, maar ook door de sites die door Google gemonitord worden¹, door de mail die we via Google versturen, de documenten die we maken, de statistieken die we door Google bij laten houden enz. Op basis hiervan maken ze profielen van hun gebruikers en bepalen ze welke treffers ze hoog in de resultatenlijst zetten als je iets zoekt met hun zoekmachine. Vaak is dat erg handig, maar het kan ook gebeuren dat je door die (door computers gemaakte) selectie, belangrijke informatie mist. In Nederland is hiernaar onderzoek gedaan door o.a. het Rathenau-instituut (onderzoek: Voorgeprogrammeerd: op 27 maart wordt hun boek met de resultaten van het onderzoek gepresenteerd). In onderstaande video zie je een presentatie van Eli Pariser over de 'filter-bubble'.

Naast allerlei zoekmachines maak ik ook graag gebruik van door anderen geselecteerde informatie. Ik maak gebruik van collecties die door anderen zijn opgebouwd, bijv. van YURL's en Symbaloo collecties.
En via mijn eigen online favorieten kom ik terecht bij anderen die dezelfde site hebben opgeslagen en door naar die lijstjes door te klikken, vind ik vaak weer een heleboel voor mij onbekende, maar erg interessante sites.

Een site die een beetje tussen een zoekmachine en een favorietenverzameling inhangt en erg waardevol is voor de beta-vakken, is Wolfram|Alpha. Met Wolfram|Alpha doorzoek je niet het web, maar data die verzameld en beoordeeld zijn door experts. Wolfram|Alpha gebruik je als je op zoek bent naar feiten, bijvoorbeeld als je wilt weten wanneer een bepaalde vulkaan voor het laatst actief was, hoever Venus verwijderd is van Mars, als je snel een vergelijking wilt uitrekenen of als je wilt weten wie bij de Olympische spelen in 2000 een medaille wonnen bij het onderdeel zwemmen. Het handige van Wolfram|Alpha is dat je je vraag in gewone (Engelse) taal kan stellen. Wolfram|Alpha geeft dan aan hoe hij je vraag interpreteert (input interpretation) en doet suggesties als hij je vraag op meer manieren kan interpreteren. Met name voor docenten en voor bovenbouwleerlingen Havo/VWO is Wolfram|Alpha een een site die in de favorietenlijstjes thuis hoort.

Een site die lijkt op Wolfram|Alpha (of eigenlijk moet ik zeggen: een voorloper van Wolfram|Alpha) is Google Scholar. Ook Google Scholar is een zoekmachine die zoekt in een afgebakende collectie. De collectie waar Google Scholar uit put bevat wetenschappelijke informatie: artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften, scripties en overheidspublicaties. Google Scholar beperkt zich niet tot de beta-wetenschappen, maar omvat alle wetenschappen. Met Google Scholar krijg je, net als met gewone zoekmachines, een lijst met resultaten. Wil je snel een overzicht van de belangrijkste feiten over een bepaald onderwerp dan kan dat lastig zijn en biedt Wolfram|Alpha sneller resultaat, maar als je je breed wilt oriënteren op een onderwerp dan kan je beter terecht bij Google Scholar.


¹ Wil je weten welke sites Google allemaal in de gaten houdt? Download dan eens dit Google-alarm, gemaakt door het kunstenaarscollectief F.A.T. (Free Art and Technology).

Afbeelding van Tama Leaver, gemaakt onder CC-by-nc-sa. 



.