Toekomstvisie 'biblio'-theken

De afgelopen dagen had ik het genoegen om bij de SURF onderwijsdagen een kijkje te mogen nemen. Ik heb er erg van genoten: veel inspirerende mensen en boeiende presentaties. Ik zal in mijn weblog niet van alle presentaties die ik heb bijgewoond verslag uitbrengen; dat hebben een aantal collega-bloggers al gedaan. Maar één presentatie pak ik er toch uit, namelijk die van Clifford Lynch. Hij schetste een beeld van de mogelijkheden van digitale bibliotheken. Ik vond het wel een interessant verhaal, ook omdat ik er zo mijn eigen beelden bij kreeg welke kant schoolmediatheken op zouden kunnen gaan. Bij deze een mix van mijn en zijn verhaal.

Stel je voor: bij je geboorte krijg je een basisbibliotheek cadeau. Nee, niet in de vorm van boeken, maar digitaal natuurlijk. Nu werken we nog met i-Pods en dergelijke 'grote' opslagmedia, maar die worden steeds kleiner. Misschien dat we ze zelfs ooit (zoals Mark Overmars, een van de andere sprekers van de conferentie zei) die informatie op een chip rechtstreeks in ons hoofd implanteren. In die basisbibliotheek zit een hoeveelheid informatie die we op dat moment nodig hebben en elk jaar kan die aangevuld worden met voor dat moment relevante informatie. De 'bibliotheek' kun je overal meenemen en natuurlijk wordt je erondersteld die ook gebruiken bij je lessen en bij examens.

Bijzonder van die bibliotheek is dat je er niet alleen toegang krijgt tot de feitelijke informatie, maar je kunt ook zelf aantekeningen maken en de aantekeningen inzien die anderen hebben gemaakt. Net zoals je bij Flickr aantekeningen kunt maken bij foto's, zo kun je de informatie in je bibliotheek voorzien van opmerkingen en die ter beschikking stellen aan anderen. De krabbels in de kantlijn, de samenvattingen die gemaakt zijn, je mening over de inhoud van de informatie: je kunt ze toevoegen, opvragen van anderen en ook natuurlijk weer reageren op de opmerkingen van anderen. Je kunt de opmerkingen bekijken van iedereen, maar je kunt ook vragen om alleen de opmerkingen van je eigen netwerk. Net zoals je bij MSN een eigen vriendenkring hebt, kun je voor je digitale bibliotheek een netwerk opbouwen van mensen waarvan jij denkt dat ze de expertise hebben die jij zoekt. Je klasgenoten, studiegenoten, of juist mensen uit aanverwante disciplines, experts enz. Je bepaalt zelf wie je in je 'kennis-kring' wilt opnemen.

Je houdt je hele leven toegang tot die bibliotheek. En als je op zoek bent naar meer informatie kun je die zoeken bij scholen, bibliotheken, bij mensen uit je kennis-kring, enz. en de gevonden informatie uploaden naar je eigen bibliotheek.

Het zal vast nog een tijdje duren voordat deze ideeën werkelijkheid worden. Maar ik zal het toejuichen als we deze kant uit gaan. Niet de informatie staat dan meer centraal, maar de toegevoegde waarde die wij aan die informatie geven. Niet de uitleg van één enkel persoon, maar juist de kennis van groepen mensen die gezamenlijk de informatie uitbouwen en gebruiken om nieuwe kennis te ontwikkelen. Op die manier werken we samen aan die kennismaatschappij die Nederland zo graag wil zijn.