Virtuele omgevingen in het onderwijs: pilot Kennisnet

In de afgelopen maanden zijn zowel Kennisnet als SURFnet actief geweest op het gebied van virtuele omgevingen. De Kennisnetpilot De Kennisnet werd uitgevoerd door scholen uit het VO. De pilot was erop gericht om inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden en beperkingen van MUVE’s (Multi User Virtual Environments) binnen het PO, VO en MBO. De scholen formuleerden educatieve experimenten die ze met hun leerlingen wilden uitvoeren. Sommige scholen gingen aan de slag met Active Worlds; anderen gaven de voorkeur aan Second Life. Deelnemende docenten en leerlingen ontvingen een training en gingen aan de slag; de een voortvarender dan de andere.

Nieuwe media en digitale cultuur masterstudent Wietse van Bruggen heeft de projectdeelnemers gevolgd en hun ervaringen in kaart gebracht. Zijn bevindingen zijn te vinden op de site Virtuele Omgevingen van SURFnet/Kennisnet, in het onderdeel MUVE's in het onderwijs.

In het rapport worden, na een aantal algemene inleidende hoofdstukken, per school de ervaringen beschreven en conclusies getrokken op technisch, organisatorisch, technisch en praktisch vlak.
Naast het rapport is ook een samenvatting verschenen met daarin de belangrijkste conclusies. Deze samenvatting is onderverdeeld in de volgende hoofdstukken en paragrafen:

• Hoe kan ik virtuele omgevingen in de klas inzetten
• Het kiezen van een onderwerp
• Welke kennis en ervaringen doen leerlingen op?
• Fasering binnen het project
• Rol van de virtuele omgeving
• Het schoolgebouw nabouwen
• Docent als procesbegeleider
• Hoe kan ik het project het best organiseren?
• Grootte van de projectgroep
• ICT-vaardigheden van de leerlingen
• Grootte van de projectomgeving
• Communicatie
• Hoe werkt het werken met de virtuele omgevingen tijdens de les zelf?
• Tijdsbesteding
• Concreet einddoel
• Is een training nodig?
• Waar moet ik technisch rekening mee houden?
• Testen van de software
• Welke omgeving is geschikt?
• Software en instellingen
• Scriptingtaal
• Aanpassen van avatars
• Uploaden en downloaden
• Heeft iedereen toegang?
• Teen Grid

Daarna worden de belangrijkste punten gegeven om mee te nemen in de praktijk, net als in het rapport onderverdeeld in aanbevelingen op technisch, organisatorisch, praktisch en didactisch gebied.

Ik vind beide rapporten zeer de moeite waard om te lezen en ik kan ze iedereen aanbevelen die plannen heeft om op school met virtuele omgevingen te gaan werken. Wat ik wel jammer vind is dat de aanbevelingen niet georganiseerd zijn op de managementtool Vier in Balans van Kennisnet zelf. Een aantal zaken daaruit blijven m.i. nu onderbelicht zoals de onderwijsvisie van de school en professionalisering van de docenten. Ik hoop daarom dat er nog een vervolgrapport komt waarin op deze zaken dieper wordt ingegaan.