Tuinman: het mooiste vak dat er is

Bijna vakantie. Geen laptop, geen spelconsoles, geen rapporten. Voor mij betekent vakantie vooral veel buiten zijn en slenterend, wandelend en hardlopend genieten van wat er groeit en bloeit. Ik vind het ook heerlijk om in de tuin zo her en der wat plantjes moed in te praten om ze extra te laten bloeien, of wat water te spetteren om ze extra groeikracht te geven. Waarbij ik overigens niet gehinderd (noch geholpen) wordt door enige kennis over plantjes en tuinen ;-)

Metaforen als 'boom der wijsheid' en 'zaad dat in vruchtbare aarde gezaaid wordt' spreken mij dan ook aan. De laatste dag voor de vakantie lijkt mij een goed moment om eens te kijken òf en zo ja waar ict past in die metafoor.

Als ik de leerling als de tuin zie, dan is de docent de tuinman. Net als in mijn tuin groeit bij de leerling van alles, ook zonder dat ik daar moeite voor doe. Maar met wat hulp erbij kan het wel veel mooier worden. Ik zorg voor het tuinplan en ik zorg dat er plantjes in komen. Als tuinman heb ik natuurlijk idee hoe een tuin eruit kan zien. Maar om mijn idee vorm te geven moet ik wel rekening houden met de tuin: ligt die op het zuiden of het noorden, is de grond rivierklei of zand? En wat staat er buiten de tuin: is er iets dat schaduw geeft of gaat het om een vrije en open tuin? Een goede tuinman heeft verstand van planten maar ook van de condities waaronder die planten gedijen. En hij heeft gereedschap om de grond te bewerken, jonge plantjes te verspenen en oudere planten te snoeien. De planten staan in deze metafoor voor voor het vak dat de docent onderwijst en het gereedschap zijn de middelen die hij daarvoor gebruikt: van krijtje tot digibord en van zijn verhaalkunst tot een filmpje.

Om van de tuin een fraai geheel te maken heeft de tuinman verstand nodig van bloemen en planten (zijn vak) en hij moet weten welke condities hij moet scheppen om alles tot bloei te brengen (kennis van pedagogiek en didactiek). Om die condities te creëren moet hij weten hoe hij zijn gereedschap moet bedienen. Sommige gereedschappen (ict-middelen) zijn eenvoudig te bedienen; andere gereedschappen vragen langdurige studie of oefening.

De vraag die vaak gesteld wordt is wat nu het belangrijkst is voor een docent: kennis van zijn vak of van didactiek? Als je bovenstaande metafoor gebruikt zie je dat geen van beiden gemist kan worden: zonder planten geen gevulde tuin maar zonder goed gereedschap zal de tuin niet optimaal uitgroeien.

Maar ik ben ervan overtuigd dat het allerbelangrijkst de tuinman is en zijn liefde voor tuinen. Want ook al ken je niet alle planten en weet je niet op welk plekje in de tuin ze het beste groeien: als je van planten houdt en de tijd neemt om te ontdekken wat ze kunnen worden en hoe je ze moet behandelen dan krijg je toch een prima tuintje. Het ziet er misschien niet zo uit als je tevoren had bedacht en natuurlijk kan een tuinman met verstand van zaken en een goede gereedschapskist er veel meer van maken. Dit laatste blogje is daarom bedoeld als ode aan de tuinman, oftewel de docent!

Ik ga na vandaag genieten van veel buiten zijn, van boeken lezen, van samen dingen doen en nog veel meer. Na de vakantie zijn we weer terug met nieuwe ontdekkingen!

Afbeelding van Cohdra, gepubliceerd onder een open licentie.