Over het derde apparaat dat ik heb getest in het kader van het SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma heb ik al eens eerder iets geschreven. Inmiddels heb ik het apparaat nu ruim een jaar en ik moet zeggen: voor mij persoonlijk doet het precies wat ik ervan had verwacht. Ik heb nu altijd ruim voldoende leesvoer bij me op me tijdens lange treinreizen niet te vervelen, ik raak nooit meer pdf'jes kwijt en aantekeningen die ik bij de pdf'jes heb gemaakt kan ik altijd terugvinden. Mijn persoonlijk testverslag van iRex e-reader 1000SWat zit er in de doos?
- De e-reader met daarbij de stylus
- USB-kabel om bestanden over te zetten van de p.c. naar de reader (de iRex heeft geen WiFi) en om op te laden
- De handleiding
De iRex e-reader is een apparaat waarmee je verschillende soorten (tekst)bestanden kunt lezen. In de reclames rond dit soort apparaten wordt meestal alleen gesproken over het lezen van boeken, maar met de meeste e-readers kunnen ook andere documenten gelezen worden. De iRex e-reader ondersteunt de formaten PDF, TXT en HTML, de meest gangbare tekenformaten (JPEG, PNG, GIF, TIFF en BMP) en het boeken-formaat Mobipocket.
Het verschil tussen het scherm van e-readers en de meeste andere digitale apparaten is dat het werkt met e-ink: een techniek waarmee beeld bestaat uit een vlak van bolletjes. Die bolletjes kunnen, afhankelijk van de elektrische lading, zwart of wit worden. Een bolletje hoeft maar één keer een lading te krijgen en behoudt daarna zijn kleur. Het scherm van een e-bookreader gebruikt daarom veel minder stroom dan andere schermen. Een volledig opgeladen i-Rex levert ongeveer 8 uur leesplezier.
E-ink (en dus e-bookreaders) heeft bovendien geen backlight waardoor het heel prettig leest en, net zoals een boek, ook in vol zonlicht gebruikt kan worden. Daarnaast passen in een e-boek talloze boeken waardoor je minder hoeft te sjouwen.
De iRex 1000S is op dit moment nog één van de weinige e-bookreaders met een groot (10,2’’) scherm. Dat is handig voor het lezen van niet-schaalbare bestanden zoals pdf, omdat dan de hele tekst op een voldoende groot formaat zichtbaar is en er weinig van links naar rechts gescrold hoeft te worden.
Wat kan het nog meer?
De iRex1000S kan niet alleen gebruikt worden om te lezen: je kunt er ook aantekeningen mee maken. Die functie is wel beperkt: het duurt vrij lang voordat op het scherm zichtbaar wordt wat je hebt geschreven. Als het gaat om een paar korte notities bij een tekst is dat niet zo’n probleem maar voor het maken van uitgebreide notities is de iRex niet geschikt.
De iRex biedt verder de mogelijkheid om teksten te vergroten. Dat kost wel veel tijd en als je de tekst in één stap sterk wilt vergroten dan krijg je soms de melding dat er onvoldoende geheugen vrij is daarvoor. In dat geval moet je de vergroting in kleinere stappen doen.
Waar de iRex niet mee overweg kan is kleur. Er zijn wel e-bookreaders waarmee kleuren weergegeven kunnen worden maar de iRex heeft alleen zwart en wit. Voor tekstbestanden is dat niet zo’n groot probleem maar e-bookreaders zijn ongeschikt voor boeken met veel beeldmateriaal. Denk daarbij bijv. aan anatomieboeken of kunstboeken waarbij kleur noodzakelijk is voor de inhoud.
Gebruikerservaringen
Om de e-reader te kunnen gebruiken heb je eigenlijk geen handleiding nodig: je kunt er bijna vanzelf mee aan de slag. Maar er zijn inmiddels wel heel veel programmaatjes die aansluiten op de e-reader. Software om DRM te omzeilen, om bestanden om te zetten naar mobipocketformaat enz. De informatie daarover is erg verspreid dus als je buiten de gebaande paden wilt dan kost je dat wel veel tijd.
De ontwikkelingen op het gebied van e-readers gaan op dit moment heel snel: er komen steeds nieuwe apparaten uit die weer andere mogelijkheden hebben en ook de software van bestaande e-readers komen regelmatig met updates van hun software waardoor nieuwe mogelijkheden komen. Zo biedt de laatste versie van de iRex software de mogelijkheid van tabbed browsing zodat je verschillende schermen open kunt houden.
Het nadeel van e-ink (en dus van alle e-bookreaders) is dat het traag is: het duurt soms langer dan een seconde voordat een pagina is opgebouwd in de iRex. Dat is geen bezwaar als je gewoon doorleest maar als je wat wil bladeren dan houdt dat enorm op.
Een algemeen nadeel van e-bookreaders is dat er geen algemene standaard is voor de boeken die ermee gelezen kunnen worden. De iRex kan alleen overweg met het Mobipocket formaat, de Amazon Kindle leest boeken in het AZW-formaat, en de readers van Sony ondersteunen ePub. De boeken kunnen niet zonder meer van het ene naar het andere formaat overgezet worden dus wie nu een collectie boeken aanschaft voor de iRex en straks besluit om over te stappen op een andere e-reader loopt het risico dat zijn hele boekencollectie niet meer toegankelijk is. Er is weliswaar software om deze rechten te kraken, maar die is niet legaal en het is nog onzeker of uiteindelijk één formaat de overhand krijgt en zo ja: welk formaat dat dan is.
Wie problemen krijgt met de (dure) e-bookreader van Iliad kan niet zomaar met zijn apparaat terug naar de fabriek. Om hulp te krijgen moet je via de website een ‘ticket’ invullen waarop je de klacht omschrijft. Je krijgt dan eerst via de mail hulp. Ik vermoed dat als je er op die manier niet uitkomt je uiteindelijk wel het apparaat terug kunt sturen maar ik vind het een weinig klantvriendelijke aanpak.
Hoe kan het ingezet worden in het onderwijs?
De meest voor de hand liggende inzet van de e-bookreader in het onderwijs is vermoedelijk om er boeken en readers op te zetten. Maar dat valt tegen omdat bij het studeren vaak meer boeken naast elkaar geraadpleegd worden. Dat kost veel tijd omdat elke keer het ene boek afgesloten moet worden voordat een nieuw boek geopend kan worden en het inlezen van de pagina’s kost nu eenmaal veel tijd. Maar voor wie boeken of vakliteratuur van begin tot eind wil lezen is de e-reader wel handig, ook al omdat die vaak in pdf-formaat beschikbaar zijn.
De e-reader misschien nog wel het handigst voor docenten die veel werk van leerlingen of studenten moeten lezen en beoordelen. Nu wordt dat vaak uitgeprint omdat veel lezen van het scherm nu eenmaal vermoeiend is voor de ogen, voorzien van aantekeningen en zo geretourneerd aan de student. Handig is dat niet: er wordt veel geprint, papieren kunnen kwijt raken en wie veel werk van studenten moet lezen sjouwt met zware stapels papier. Met de iRex hoeft het werk niet uitgeprint te worden en de docent kan het werk digitaal van (kort) commentaar voorzien.
De iRex is door het grote formaat, het scherpe beeld en de mogelijkheid om teksten te vergroten ook handig voor leerlingen en studenten met een visuele beperking. Zij kunnen hun leerboeken laten omzetten naar pdf-bestanden en/of boeken op A3-formaat. Dat laatste is voor gebruik binnen de onderwijsinstelling natuurlijk veel sjouwwerk en het lezen van de pdf-bestanden op een pc-scherm is erg vermoeiend. Met een groot formaat e-reader hoeven ze weinig mee te sjouwen en het is rustig voor de ogen.
Meer informatie:
- De leverancier
- Nederlandse leveranciers van e-books (o.a.):
- Onderzoek van de OU naar e-books
2 opmerkingen:
Beste Margreet, in hoeverre acht je e-readers geschikt als leermiddel voor de kinderen (groepen 6,7 en 8) in het basisonderwijs?
mvg, Kees de Haan
@Kees,
Dat hangt ervan af wat je ermee wil. Teksten lezen op een e-reader is net zo makkelijk en prettig als het lezen van een tekst in een boek, en het is best handig als je alle boeken bij elkaar hebt in één apparaat. Maar een e-reader heeft wel beperkingen: je kunt meestal niet heel snel bladeren tussen verschillende pagina's, en - zeker voor kinderen belangrijk volgens mij - de meeste e-readers zijn zwart-wit.
Verder zijn e-readers nu nog redelijk 'domme' apparaten: je kunt er teksten mee lezen, maar daarmee is dan ook alles gezegd. Een e-reader kan dus geen computer vervangen: daarmee kan je heel veel andere, inspirerende en leerzame dingen.
Als ik de kosten van de apparaten afzet tegen de beperkte mogelijkheden, zie ik (nog) niet direct e-readers gebruikt worden in het basisonderwijs. Ik verwacht wel dat op korte termijn er veel innovaties doorgevoerd worden bij e-readers; misschien dat het dan wel aantrekkelijk wordt om die apparaten in te zetten voor het basisonderwijs, maar op dit moment zou ik in het basisonderwijs mijn geld liever aan andere apparaten uitgeven.
Een reactie posten