Waarom ik blog

Toevallig kreeg ik onlangs van twee mensen de vraag waarom ik eigenlijk blog. Zij hadden beiden de indruk dat ik blog omdat ik het vindt. Niet onterecht, maar het heeft wel enige nuance nodig, zeker omdat er een vraag aan gekoppeld werd: is het wel goed om iemand in het onderwijs te verplichten om te bloggen? Ik wil op beide vragen graag ingaan.

Ik ben, inmiddels alweer bijna 5 jaar geleden, begonnen met bloggen om 2 redenen. De eerste reden was dat ik steeds meer weblogs van anderen ging lezen en daar veel van leerde. Ik had de behoefte had om daar wat tegenover te stellen en een logische stap was daarom om zelf een weblog te beginnen. De tweede reden was dat ik in die tijd de hoofdredactie deed van een tijdschrift voor bibliothecarissen en regelmatig mensen (redacteuren en schrijvers van artikelen voor ons tijdschrift) wilde attenderen op interessante ontwikkelingen in het vak. Zeer regelmatig stuurde ik daarover mailtjes rond, maar dat kostte veel tijd. Door de berichten in een weblog te zetten kon ik iedereen bereiken en hoefde ik steeds maar één bericht op te stellen in plaats van iedereen persoonlijk te attenderen.

Inmiddels is het tijdschrift waarvoor ik destijds werkte ter ziele dus het argument van tijdwinst telt voor mij niet meer om te bloggen. Integendeel: het bijhouden van dit blog kost me een halve tot een hele dag in de week. Behoorlijk wat tijd dus, en alhoewel ik redelijk idealistisch ben denk ik toch niet dat ik om die reden al die tijd ben blijven schrijven. Er zijn dus andere argumenten in het spel.

Voor sommige bloggers is het bijhouden van een weblog een manier om 'in the picture' te komen. Er zijn organisaties die om die reden een bedrijfsblog bijhouden: het is een mooie manier van PR en - als je blog goed gelezen wordt - vergroot het je netwerk. Voor mij is dat, zoals gezegd, niet de reden waarom ik ben gaan bloggen, maar ik kan wel beamen dat het wel zo werkt: door mijn blog ben ik met veel mensen in contact gekomen en als ik op conferenties, symposia e.d. kom hoor ik vaak dat mensen me al kennen van mijn weblog. Dat is natuurlijk best leuk, maar voor mij is het nog steeds geen reden om elke week zoveel tijd te stoppen in het bijhouden van dit blog.

Wat mij de energie geeft om elke dag een stukje te schrijven is het feit dat het me dwingt om iets te doen met alles wat ik lees en hoor: om de informatie die tot me komt om te zetten in kennis door erop te reflecteren, het in te bedden in wat ik al weet en wat ik niet weet erbij op te zoeken. Dat is lang niet altijd leuk. Je moet je hoofd vrij maken om na te denken over waar de informatie bij aansluit, er tijd voor vrijmaken om er meer informatie bij te zoeken en dan conclusies te trekken of nieuwe ideeën te laten ontstaan. Soms is het ook teleurstellend: dan lees ik over een nieuw snufje waar ik helemaal blij van wordt en als ik dan ga nadenken kan ik er geen enkele toepassing voor vinden in het onderwijs. Over dat soort 'teleurstellingen' schrijf ik niet omdat ik denk dat anderen daar niet zoveel aan hebben: ik denk dat jullie liever lezen over dingen die wel gebruikt kunnen worden in het onderwijs. Maar voor mij betekent het dus een investering die 'weblogsgewijs' niets oplevert.

Maar op deze manier dwing ik mezelf wel om te leren. En, daar kom ik eerlijk voor uit: leren is iets wat ik geweldig leuk vind, ook al is de weg die ik daarvoor moet afleggen soms helemaal niet leuk. Ik ervaar leren een beetje als hardlopen (wat ik ook graag doe): soms is het afzien om de eindstreep te bereiken maar de voldoening is groot als het je gelukt is om er te komen. Soms is de uitdaging groot en loop je een lange route; een andere keer neem je genoegen met je vaste rondje. Maar altijd is er weer de uitdaging om door te zetten: de deur uit te gaan, weer en wind te trotseren, het beste uit je lijf te halen. Bij bloggend leren haal ik het beste uit mijn hoofd: dat geeft net zoveel voldoening. Een leuke bijkomstigheid van leren door bloggen is dat ik kan terugblikken op de weg die ik heb afgelegd: het levert me een voor mij heel handig archief op van alle dingen die ik heb gelezen en waarvoor ik onderwijstoepassingen heb bedacht!

Als je bloggen in dat perspectief bekijkt, dan is verplicht bloggen voor het onderwijs misschien niet zo'n vreemde stap. Je moet daarbij dan wel kijken naar de condities waaronder je leerlingen of studenten laat bloggen: hoe zorg je ervoor dat het bloggen ook leidt tot leren? Moet hun blog openbaar zijn of niet en waarover moeten ze bloggen? Moeten ze ook reflecteren op wat ze zelf schrijven of hun studiegenoten? En hoe inspireer je je leerlingen om te leren door bloggen? Het zijn zaken die ik ook graag met mijn leerlingen zou willen bespreken. Want ook al is het verplicht: leren gaat beter als je daarvoor gemotiveerd bent!

Afbeelding van Mike Licht, gepubliceerd onder CC-by.