Augmented reality en mobiel leren

Zo langzamerhand komen er steeds meer mogelijkheden om leren plaats te laten vinden in de omgeving waarover je leert. Leren over geschiedenis op de locatie waar je over leert, leren over weidevogels in de wei en leren over kunst in je eigen woonplaats als je daar bent. De echte werkelijkheid gecombineerd met een virtuele laag, wordt wel 'augmented reality' genoemd.

Ik heb zelf sinds kort het programma Layar op mijn telefoon. Daarmee worden over datalagen (layers) gelegd over wat je ziet door de camera van je mobiele telefoon. Zo zie je bijvoorbeeld door je camera een gebouw, en over dat beeld wordt een tekst geprojecteerd wat voor gebouw dat is, door welke architect het is ontworpen, in welke tijd enz. Je hoeft niet te wachten totdat je een object door je camera ziet: je kunt het programma ook gebruiken om uit te vinden of een object uit de datalaag die je bekijkt, zich in je omgeving bevindt. De software wijst je dan vervolgens de weg hoe je daar moet komen. De meeste layers zijn vooral aantrekkelijk voor privé-gebruik (welke huizen in de buurt te koop zijn, waar een supermarkt is, waar je in de buurt kunt uitgaan of eten enz.), maar er zijn ook al een heleboel layers die ook aantrekkelijk zijn voor het onderwijs, bijv. over schrijvers in Den Haag, kunst op straat in Nijmegen, belangrijke historische plekken (Canon) in Nederland, informatie over wat er te vinden is in het Kröller-Muller museum. De faculteit Informatica van de Universiteit Utrecht heeft, ontdekte ik, een datalaag gemaakt met daarin roosterinformatie voor studenten Informatica en Informatietechnologie. Wat daarvan het nut is, is me niet duidelijk; ik vermoed dat het een opdracht is geweest om studenten te leren werken met deze tool.

Maar mobiel leren blijft niet beperkt tot Layar: er zijn inmiddels veel meer programmaatjes beschikbaar die mobiel leren mogelijk maken. Vorige week publiceerde SURFnet/Kennisnet het verslag van een z.g. 'Technology Scout': een onderzoek naar beschikbare technologieën met augmented reality voor het onderwijs. Daarin vind je nog veel meer voor het onderwijs interessante programma's, zoals Pocket Universe (over de sterrenhemel), Juniao en Gowalla (waarmee je objecten kunt achterlaten op virtuele locaties, die door anderen opgepikt kunnen worden) en Wikitude (waarmee je zelf 'points of interest', voorzien van een korte tekst en een link, kunt plaatsen op de kaart, die door anderen gezien kunnen worden).

Ik realiseer me dat deze techniek nog voor lang niet iedereen binnen handbereik is. Voor veel van dit soort programma's heb je een iPhone of een mobiele telefoon met het Android besturingssysteem nodig. Dat zijn behoorlijk kostbare apparaten die niet iedereen zomaar kan aanschaffen. Bovendien heb je toegang tot internet nodig om dit soort programma's te kunnen gebruiken, wat natuurlijk ook niet iedereen heeft. Maar het werken met augmented reality wordt wel steeds meer realiteit: ik ben ervan overtuigd dat het mogelijkheden biedt en dat we binnen niet al te lange tijd veel mensen hiervan gebruik gaan maken. En ik hoop dat het onderwijs op tijd aanhaakt: leren in de omgeving zelf is leuk en voegt - bijna letterlijk - een dimensie toe aan leren in de klas. Ik ga zelf de komende tijd eens experimenteren met de programma's die worden genoemd in het rapport van SURFnet/Kennisnet. Met een beetje mooi weer lijkt me dat in ieder geval een prettige en heel gezonde activiteit ;-)