Mediawijsheid: pure noodzaak

Weet jij hoeveel procent van de Nederlandse meiden wel eens een webcam gebruikt? Ruim 75%. En weet je dat van al die meiden 6% wel eens onder druk is gezet om iets te doen voor de webcam wat ze eigenlijk niet wilden (zichzelf aanraken, iets uitkleden of iets anders)? Door goSupermodel.nl is onderzoek gedaan naar het webcamgebruik van Nederlandse tienermeiden in de leeftijd 10 tot 17 jaar, met dit - voor mij schrikwekkend - resultaat.

Er zijn ongeveer 4 miljoen jongeren in Nederland onder de 20 jaar. Laten we zeggen dat de helft daarvan meisjes zijn en daarvan is éénderde tussen de 10 en de 17. Dan hebben we het over meer dan 650.000 meisjes. Ruim 75% daarvan heeft een webcam, dus 500.000 meiden. Daarvan is 6%, oftewel 30.000 meiden, voor de webcam wel eens onder druk gezet om iets tegen haar zin te doen. Nu is de groep meiden die goSupermodel bezoekt misschien niet een goede doorsnee van de gemiddelde Nederlandse tienermeid, maar ook al is het maar de helft, dan zitten we nog aan meer dan 15.000 meisjes die op bij het webcammen onder druk zijn gezet om iets te doen wat ze eigenlijk niet wilden. Vijftienduizend!

Hoeveel het er precies zijn, maakt me eigenlijk niets uit. En ik weet ook dat de meeste meisjes uit die groep er achteraf bezien geen naar gevoel aan hebben overgehouden. Toch vind ik dat het er teveel zijn. Teveel omdat dit soort problemen vaak te voorkomen is. Door meisjes weerbaar te maken, door met ze te praten over wat ze wel en wat ze niet willen met de computer. Door ze te laten zien wat je kunt doen met een webcam: aan leuke dingen èn vervelende dingen. Door ze zelf eens een webcamfilmpje te laten maken en te bewerken. Door ze te laten zien dat je webcamfilmpjes kunt gebruiken om jezelf te promoten, maar dat anderen ze ook kunnen gebruiken om je naar beneden te halen.

Wie dat moet doen? Natuurlijk ligt hier een taak voor de ouders. Maar ouders laten het soms afweten. Uit het onderzoek blijkt dat 8,7% van de ouders niet eens weet dat dochterlief gebruik maakt van een webcam, en tweederde van de meiden geeft aan nog nooit internetles van hun ouders te hebben gehad, geen controle van ouders te voelen en nooit te praten met hun ouders over wat zij op internet doen. Ik denk dat het onderwijs hierin ook een rol kan en moet spelen. Niet alleen omdat ouders soms die taak laten liggen, maar ook omdat de noodzaak van mediawijsheid zich beperkt tot het leven thuis: mediawijs moet je altijd en overal zijn. Ken je iemand die in de problemen is gekomen door het gebruik van de webcam? Meld het dan aan. Misschien voorkom je dat anderen hetzelfde overkomt!

Wil je aandacht besteden aan webcamgebruik in je klas? Kijk dan eens voor ideeën op de site Medialessen. Of schrijf zelf een Camwijs! wedstrijd uit voor je klas. Wedden dat je leerlingen zelf ontdekken hoe ze hun webcam goed kunnen gebruiken?

Bekijk ook even onderstaand filmpje dat gemaakt is in het kader van de wedstrijd Camwijs!

Afbeelding van Giorgio Montersino, gepubliceerd onder CC-by-sa.