Mobiele verkenningen

Ik heb het paasweekend onder andere gebruikt om eens te gaan experimenteren met een aantal programmaatjes voor 'augmented reality'. Met augmented reality programma's leg je bovenop de realiteit, een laag met extra informatie, bijv. een stukje tekst, een foto of zelfs een filmpje. Je kunt het vergelijken met wat je vroeger ook wel in boeken zag: een tekening waaraan je, door er een doorzichtige pagina overheen te leggen, een beeld opbouwde. De basistekening was bijvoorbeeld een afbeelding van het menselijk lichaam waarover je achtereenvolgens een pagina legde met daarop de luchtwegen, vervolgens eentje van de bloedcirculatie en ten slotte een afbeelding van de overige organen en de huid.

Augmented reality werkt eigenlijk op dezelfde manier, alleen is daarbij je onderste laag geen tekening, maar het beeld dat je ziet door de camera van je mobiele apparaat; meestal een mobiele telefoon. In die mobiele telefoon zit gps-software en een kompas. De gps-software maakt dat de software weet waar je bent; het kompas zorgt ervoor dat de software weet welke kant je opkijkt. Op basis van die informatie wordt informatie opgehaald uit een database. Als je dan door de lens van je camera kijkt wordt die informatie - als een transparante pagina - gelegd over het beeld dat je dan te zien krijgt. Het is dus niet zo dat de software het beeld herkent dat jij door je camera ziet. Dat soort software wordt overigens wel ontwikkeld, maar die wordt, voor zover ik weet, nog maar zelden gebruikt voor augmented reality programma's.

Er is inmiddels aardig wat software waarmee augmented reality wordt gecreëerd. Een heel enkele keer zie je over het beeld in je camera een afbeelding of een filmpje, zoals in dit filmpje, waarbij je door je camera ziet hoe vliegtuigen het WTC in vliegen. Maar meestal gaat het om teksten die geprojecteerd worden over een beeld: informatie over een buiten-kunstwerk, over een historisch gebouw, een bijzondere boom enz. Vanuit die tekst kan je dan soms doorklikken naar meer informatie op het web: een afbeelding, filmpje of een website.

Bij de eerste augmented reality programma's konden alleen ict-experts lagen maken en beschikbaar maken via internet. Maar tegenwoordig zijn er ook programma's waarmee iedereen dat kan doen. Ik heb het weekend zitten oefenen met Gowalla en Wikitude. Met allebei deze programma's kan je lagen maken die je aan een locatie koppelt. Bij Gowalla doe je dat via je mobiele telefoon; bij Wikitude maak je een laag op je computer. Het maken van zo'n laag is kinderlijk eenvoudig: je hoeft alleen de aanwijzingen op je telefoon of je computer op te volgen.

Ik zie in augmented reality prachtige voorbeelden voor het onderwijs. Voor de biologielessen kan je je leerlingen in groepen elk seizoen naar buiten sturen met de opdracht om in de omgeving te zoeken naar kenmerken van het seizoen vast te leggen (in tekst of beelden) en die in Gowalla of Wikitude op te nemen. In het daarop volgende seizoen lopen ze die route opnieuw en vergelijken ze wat ze zien met de vorige tocht, enz. Voor geschiedenis en de CKV-vakken kan je teams van leerlingen in tekst of beeld vast laten leggen wat in de omgeving te zien is. Aan die beelden koppelen ze ook opdrachten. Andere teams lopen die route en doen de opdrachten. Voor een vak als maatschappijleer kunnen leerlingen per wijk informatie opzoeken en in Gowalla of Wikitude vastleggen, bijvoorbeeld over de cultuur van een wijk, statistische informatie over aantallen bewoners, gemiddeld inkomen e.d., en je kunt ze op zoek laten gaan naar samenhang tussen verschillende soorten informatie. Dat zelfde geldt voor het vak aardrijkskunde: vraag leerlingen eens om de infrastructuur van de stad of het dorp te verklaren op basis van de informatielaag die de docent of een team van medeleerlingen heeft geplaatst in Wikitude. En je kunt voorafgaand aan een schoolreisje de leerlingen in Wikitude voor hen belangrijke plaatsen laten vastleggen die ze, als ze eenmaal ter plaatse zijn, gaan bekijken en van een ter plekke gemaakte foto gaan voorzien.

Is dit nu heel anders dan een ouderwetse speurtocht? Nee, niet echt, maar het voelt wel anders. Deels komt dat omdat je via Wikitude en Gowalla ook informatie ziet van andere gebruikers. Dat is natuurlijk een risico, omdat je niet weet wat anderen 'achterlaten' in die virtuele laag. Maar het plaatst je als leerling tegelijkertijd ook in de wereld, die groter is dan school. Wat Gowalla verder bijzonder maakt, is dat je kunt zien waar anderen hebben gelopen, en wie hebben ingecheckt op 'point of interest' die jij hebt toegevoegd. Bij Gowalla kan je ook 'trips' maken door een aantal points of interest samen te voegen en je kunt op je route virtuele items achterlaten, die door anderen opgepakt kunnen worden. En natuurlijk is het leuk om zo te spelen met je mobiele telefoon en een spoor achter te laten dat door anderen gevolgd kan worden. Ook daarbij is begeleiding belangrijk, want dat biedt allerlei contactmogelijkheden die niet altijd gewenst zijn, maar dat is een prachtige gelegenheid om te bespreken hoe je met dit soort dingen omgaat!

Prachtig spul, dus, die augmented reality programma's: nu alleen nog even zorgen dat scholen de apparatuur hiervoor in huis krijgen ;-)