Contact: wat kinderen bezig houdt met nieuwe media

Het is al even geleden dat het van de persen rolde: het boek Contact, van Mijn Kind Online, Sociaal Cultureel Planbureau en het programma Digivaardig & Digibewust. Het boek werd op 26 mei overhandigd aan Willem-Alexander, maar omdat ik het eerst wilde lezen, schrijf ik er nu pas over.

De titel van het boek luidt voluit: Contact: Kinderen en nieuwe media, wordt uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum, en kost in de winkel 26,90 euro.

Contact biedt, op grond van gedegen onderzoek, een overzicht wat kinderen van een jaar of 6 tot 12 leuk vinden op de computer, wat ze wel en wat ze niet kunnen, hoe nieuwe media een bijdrage kunnen leveren aan het onderwijs en hoe ouders omgaan met media-opvoeding. De hoofdstukken in Contact zijn geschreven door verschillende experts, waardoor elk onderwerp maximaal uit de verf komt.

Na een algemene inleiding in hoofdstuk 1, komen in hoofdstuk 2 tot en met 9 achtereenvolgens aan de orde:

• (commerciële) games, op de computer en op gameconsoles, zoals de Wii en de Nintendo,
• casual games (op internet), zoals Bejeweled, Tetris en advertentiespelletjes,
• virtuele werelden, zoals Habbo Hotel en goSupermodel,
• online communiceren in het algemeen, bijv. via MSN en sociale netwerksites
• de verschillende mogelijkheden van de sociale netwerksite Hyves; naast communiceren ook spelletjes spelen en laten zien wie je bent,
• reclame:op welke manieren wordt reclame gemaakt op internet en kunnen kinderen die reclame doorzien?
• mobiele telefonie: wat doen kinderen met hun mobieltje en waarom willen ze er een hebbben?
• informatie zoeken: wat kunnen kinderen wel en wat niet, hoe zoeken ze op internet, en hoe bekijken zij een website?

Na deze indeling in verschillende activiteiten van kinderen met nieuwe media, wordt ingegaan op hoe onderwijs en ouders omgaan met kind en nieuwe media: kunnen nieuwe media iets toevoegen aan het onderwijs van kinderen, en hoe staan ouders ten opzichte van het mediagebruik van hun kinderen?

In het laatste hoofdstuk worden wat trends geschetst, bijv. dat kinderen steeds eerder in aanraking komen met nieuwe media, dat er steeds meer aanbod komt dat zich richt op kinderen, en dat mobiele toepassingen sterk in opkomst zijn. In dit hoofdstuk worden ook aanbevelingen gedaan: aan de overheid, ouders en onderwijs.

Ik heb het boek met heel veel plezier gelezen. Natuurlijk weet ik wel ongeveer wat kinderen doen op het gebied van nieuwe media, maar in Contact wordt heel genuanceerd aangegeven waar voor kinderen prioriteiten liggen. Maar wat ik belangrijker vond, was dat het boek ook achtergrondinformatie geeft: waarom vinden kinderen online communiceren zo belangrijk, wat vinden ze leuk aan het spelen van games, waarom doorzien ze bepaalde reclame-uitingen niet? In dit boek worden de vragen die ik altijd stelde aan mijn kinderen beantwoord: 'waarom doe je het' en 'wat heb je eraan'? Waarom heb je de hele dag MSN aan en wat levert het je op? Wat vind je zo leuk aan die games, en wat maakt dat je volhoudt als het je in het spel tegenzit? Waarom moet je mobiele telefoon mee naar je slaapkamer, en wat staat er voor jou tegenover de kosten die je maakt voor dat dure mobieltje?

Die informatie levert mij een hoop op. Ik kan ik makkelijker in gesprek met de kinderen, en ik kan activiteiten bedenken die inspelen op hun specifieke behoefte, rekening houdend met wat ze wel en niet kunnen. Als ik bijvoorbeeld lees dat het voor kinderen van een jaar of 12 belangrijk is om zichzelf te presenteren, dan kan ik daarover een les maken, waarbij ze hun digitale identiteit vorm gaan geven, bijv. door ze een foto van zichzelf te laten maken en die met een fotobewerkingsprogramma te laten plaatsen tegen een achtergrond van dingen die zij belangrijk vinden.

Verder kan ik kinderen helpen om wat ze leren bij het gebruik van die nieuwe media, te vertalen naar de dingen die ze doen in de buurt en andersom. Want zoeken op het web is niet wezenlijk anders dan zoeken in een bibliotheek, en je moet net zo voorzichtig zijn als je contact maakt met mensen op straat als wanneer je contacten legt op het web. Ik kan expliciet oefenen op de vaardigheden die ze kunnen opdoen op het web, kinderen helpen om de opgedane inzichten expliciet te maken en ze toe te passen bij hun andere activiteiten, weg van het web.

Zo zijn er nog veel meer dingen te vinden die je input geven hoe je kinderen een beter begrip kunt geven van nieuwe media, waardoor ze er het beste uit kunnen halen. Het boek voor elke leerkracht tot verplichte kost benoemen is misschien teveel, maar ik vind wel dat het boek thuishoort in de boekenkast van elke basisschool en dat alle ict-coördinatoren het boek moeten lezen. Dat is overigens geen straf: het boek is lekker vlot geschreven, en staat vol met leuke en typerende uitspraken van kinderen en de standpunten van hun ouders.

Tot slot: ik heb een tweetal exemplaren van het boek over. En omdat je van één boek gelukkig wordt, maar van drie overvolle boekenkasten krijgt, wil ik de exemplaren die ik over heb graag cadeau doen aan anderen. Geef je les in het basisonderwijs en heb je interesse, stuur me dan een berichtje (mijn e-mailadres staat op mijn visitekaartje aan de rechterkant van dit blog) of laat hieronder een reactie achter. De eerste twee leerkrachten die reageren krijgen van mij een boek cadeau.