Spelling: toegevoegde waarde of struikelblok

Van het Instituut voor Media en Informatie Management (MIM) kreeg ik een aankondiging voor een Symposium (morgen) over de Spellingherziening. Binnenkort wordt de nieuwe spelling van kracht, en dat heeft natuurlijk weer heel wat stof voor discussie opgeleverd. Zoals bij iedere wijziging zijn er voor- en tegenstanders. De voorstanders zeggen dat door de voorgestelde wijzigingen de spelling makkelijker wordt; tegenstanders vinden dat de spelling (nog) moeilijker wordt. Voor geïnteresseerden zet ik onderaan deze blog een kopie van de uitnodiging.

Toevallig had ik afgelopen week een discussie over impact van de nieuwe media. Iemand stelde toen dat het wel eens zo zou kunnen zijn dat door de komst van de computer het schrift zou kunnen worden afgeschaft. Dat is wel vaker beweerd door verschillende mensen, maar tot nu toe heeft de komst van nieuwe media alleen maar geleid tot meer papier. Ik ben dus nog niet heel erg overtuigd van deze stelling. Maar ik ben toch gaan twijfelen omdat ik zie dat jongeren steeds minder gaan lezen, maar meer luisteren of kijken. Er zijn zelfs al jongeren die in staat zijn om geluids- en videobestanden versneld af te spelen en toch de informatie op te nemen, vergelijkbaar met het scannen of diagonaal lezen van geschreven teksten. Als je daarbij voegt dat het steeds makkelijker wordt om audio- of videobestanden te maken, dan zou inderdaad wel eens een verschuiving kunnen optreden. Een groot voordeel van het verdwijnen van het geschreven of gedrukte woord zou zijn dat we ons in de toekomst niet meer hoeven te bekommeren om spelling. Sterker nog: we kunnen een aantal jaren basisschool overslaan omdat we niet meer hoeven te leren schrijven! Dyslexie zou geen probleem meer zijn, misschien krijgen we in de toekomst te maken met dysauxie of dysvixie ;-)

Ik blijf mijn twijfels hierover houden omdat er nog zoveel dingen wel geschreven moeten worden. Literatuur of lectuur kan natuurlijk makkelijk beluisterd worden in plaats van gelezen, maar wat moet ik me voorstellen bij een gesproken versie van de sourcecode van een programma? En krijgen we dan bij alle knoppen, menu's en schermen op de p.c. en overige apparatuur alleen nog maar ikoontjes? Ik verwacht niet dat we daar snel een goed alternatief voor zullen vinden.

Maar zeg nooit nooit! Ik denk namelijk dat we (nog altijd) heel slecht in staat zijn om de toekomst te voorspellen. Veel zaken die ooit gezien als onhaalbaar zijn inmiddels al lang verwezenlijkt, en andere dingen die al lang voorspeld waren zijn nooit uitgekomen. Ik probeer daarom zo neutraal mogelijk te staan tegenover al dit soort voorspellingen, maar vooral een open oog te houden voor wat er feitelijk gebeurt. Lezen jongeren echt minder dan voorheen of lezen ze andere dingen? Lezen ze op dezelfde manier zoals ik lees, of scannen ze teksten? Welke functie heeft beeldmateriaal voor jongeren? En vinden ze het net als ik leuk om een filmpje te bekijken of vinden ze dat misschien saai?

Of in de toekomst geschreven of gedrukte tekst verdwijnt, dat weet ik niet. Ik ben wel geïnteresseerd in al die nieuwe 'dialecten' die nu ontstaan, zoals SMS-taal en jongerentaal. Die talen zijn volgens mij vooral ontstaan om communicatie te verbeteren, maar ik beschouw het ook als kunstvormen en zou ze graag beheersen om ermee te experimenteren. Ik vind het in ieder geval boeiend om de ontwikkelingen in de taal te volgen en met jongeren te praten over hoe zij dit ervaren en denken over hun toekomst met allerlei nieuwe ict-toepassingen. Vooruitlopen lukt niet, maar misschien kan ik op die manier in tenminste bij blijven!

---

Uitnodiging voor het symposium

Groen of wit?
Landelijk media-instituut MIM buigt zich over spellingkwestie

Studenten van het instituut voor Media en Informatie Management, MIM, organiseren op dinsdag 13 juni 2006 van 14.00 tot 16.00 uur een symposium over de spellingherziening.
Thema is de keuze voor de groene of witte spelling.

Vertegenwoordigers uit de dagbladjournalistiek, de uitgeversbranche en het schrijversgilde kruisen met elkaar de degens op een symposium, dat plaatsvindt aan de Hogeschool van Amsterdam. Onder leiding van Jim Jansen (hoofdredacteur Havana) zullen René Appel (voorzitter Vereniging voor Letterkundigen), Paul Arnoldussen (journalist Het Parool), Pim Wiersinga (romanschrijver), Ewoud Sanders (lexicograaf) en Vincent Roelse (redacteur Thieme Meulenhoff) elkaars nieren proeven over de groene en witte spelling.
De middag wordt opgesmukt door de straattaal van rapper (en wandelend woordenboek) Deadly Touch e.a.

Appel versus appèl
Gediscussieerd wordt aan de hand van een aantal prikkelende stellingen. Ten behoeve van het debat wordt ook een (groen) appel respectievelijk (wit) appèl gedaan op de aanwezigen in de zaal. Met name de vele studenten van het MIM, die straks emplooi vinden als redacteur, journalist, uitgever of communicatiekundige, zullen hun steentje bijdragen aan de nieuwste spellingtwist in de Lage Landen.


Dilemma voor het MIM
Instituutsdirecteur Peter van Gorsel wil, naar aanleiding van dit debat en een enquête die deze middag onder het publiek wordt afgenomen, een keuze maken tussen groen en wit.
Het MIM, instituut voor Media en Informatie Management, staat namelijk voor een dilemma. Aan de ene kant heeft deze instelling voor hoger onderwijs hechte banden met het beroepenveld, waarin belangrijke spelers zeggen de witte spelling te gaan hanteren.
Aan de andere kant is het MIM, dat opleidingen verzorgt op het vlak van media, informatie en communicatie, er aan gehouden de officiële groene spelling te volgen.

Commotie en boycot
Augustus 2006 wordt de groene spelling van kracht (opgenomen in het Groene Boekje).
Nadat de Nederlandse Taalunie deze spellingherziening vorig jaar bekendmaakte, ontstond er veel commotie in het medialandschap. Menig verandering in de schrijfwijze van woorden zou geen verbetering zijn.
De overheid en het onderwijs zijn verplicht zich aan de nieuwe spelling te houden. Andere instanties kennen die verplichting niet, met als gevolg dat een aantal (landelijke) dagbladen, tijdschriften en omroepen deze laatste spellingherziening boycot. Zij geven de voorkeur aan de spellingwijze van het Genootschap Onze Taal: de witte spelling (opgenomen in het Witte Boekje).
Het symposium ‘GROEN OF WIT?’ vindt plaats op dinsdag 13 juni van 14.00 tot 16.00 uur in het auditorium van de Hogeschool van Amsterdam (gebouw de Leeuwenburg, Weesperzijde 190, pal naast het Amstelstation). Borrel na afloop.