Hoe wordt een spel gemaakt?

Dirk-Jan Hoek van Laika wees me erop dat ze een nieuw spel hebben uitgebracht: het Uilenspel. Leuk is dat ze daarbij hebben beschreven hoe zo'n spel ontstaat, vanaf de vraag van de opdrachtgever (in dit geval Vogelbescherming Nederland) tot en met het opleveren en evalueren. Een aanrader voor wie meedoet met Make-a-Game!

Vogelbescherming Nederland wil met dit spel duidelijk maken een aantal vogels in Nederland bedreigd wordt door het ingrijpen van de mens, maar dat we daarin (nog) wel verandering kunnen brengen. De doelgroep van het spel is kinderen tot een jaar of 12.

Door het spelen van het spel (wat overigens helemaal niet makkelijk is!) krijg je inderdaad al snel het inzicht dat er voor vogels in Nederland weinig ruimte is. Wat volgens mij onderbelicht blijft is het tweede deel van de boodschap: 'we kunnen er wat aan doen'. Het spel werkt als volgt: de speler is een velduil. Je moet zorgen dat je te eten krijgt door muizen te vangen. Daarmee verdien je uileballen. Daarbij moet je wel oppassen: je kunt namelijk te pletter vliegen tegen hoge gebouwen, dus die moet je ontwijken. De uileballen kun je vervolgens laten vallen op mensen, waardoor er meer natuur moet ontstaan.

Ik denk dat daar het probleem zit van het spel: als je inderdaad meer natuur zou krijgen door het laten vallen van uileballen, dan zou het spel steeds makkelijker worden. Er komt dan ook niet echt nieuwe natuur als je uileballen laat vallen: je ziet alleen dat mensen verdwijnen. Maar er blijven wel steeds nieuwe mensen komen (dat moet ook wel, want dat is één van de doelstellingen in het spel) en de omgeving waarin de vogel vliegt wordt voller als je naar een volgend level gaat. Kortom: door het gooien van de uileballen wordt het niet makkelijker, maar juist moeilijker omdat je daardoor naar een nieuw level gaat waarin nog meer bedreigingen zijn voor de velduil.

Wat ik ook niet logisch vind is dat je de natuur kunt verbeteren door de vogel uileballen te laten gooien en mensen te laten verdwijnen. Volgens mij is de boodschap van het spel juist dat mensen verandering kunnen brengen in de situatie door actief te worden, bijv. door bij het bouwen rekening te houden met vogels. Mensen moeten dus niet verdwijnen (dat zou ook wel een vreemde boodschap zijn), maar ze moeten zich er wel van bewust zijn dat ze hun omgeving delen met dieren en dat ze daarmee rekening moeten houden.

Maar desondanks vind ik het toch een aardig spel, dat wat mij betreft zeker een plaatsje mag krijgen in de favorietenlijst op basisscholen. Het Uilenspel spelen kost niet veel tijd, en het kan goed de start zijn van een gesprek over de leefomgeving van mensen en dieren, over rekening houden met elkaar, over vogels, bedreigde diersoorten enz. Je kunt het spelletje alleen spelen, maar het is ook mogelijk om de knoppen te verdelen: één kind zorgt ervoor dat de velduil de goede kant uit vliegt, een ander laat de velduil dalen en laat de uileballen vallen. Dat vraagt een goede samenwerking, dus dat alleen al kan een uitdaging zijn voor de leerlingen!