Reclame verbieden en/of kinderen opvoeden?

Ik las bij Dennis Hoogervorst dat uit onderzoek blijkt dat de marketing van voedingsproducenten gericht op kinderen soms twijfelachtig is. Het schijnt dat bijvoorbeeld bijvoorbeeld een koekje met chocola wordt aanbevolen als ontbijt of dat in reclame de suggestie wordt gewekt dat het gebruik kinderen meer aanzien geeft bij leeftijdsgenoten. Niets nieuws natuurlijk: we weten allemaal dat in reclame soms niet (de volledige) waarheid wordt gesproken.

Wat ik opvallend vind is dat vaak als dit soort zaken wordt gesignaleerd de conclusie is dat we de fabrikanten allerlei regels moeten opleggen zodat kinderen geen onjuiste voorlichting krijgen. Met die conclusie kan ik het maar gedeeltelijk eens zijn. Ik vind dat de verantwoordelijkheid daarmee erg bij de fabrikanten wordt gelegd. Bovendien denk ik dat verbieden achter de feiten aanlopen is. Niet alleen voor de verkoop van consumptiegoederen wordt soms een eigen beeld van de waarheid (bestaat die eigenlijk??) geschapen, ook andere instanties geven soms een eigen visie op de wereld. Moeten we dat dan ook gaan verbieden? En wie bepaalt dan wat de waarheid is? Zijn zeehondjes zielig en moeten we ze redden in een opvangcentrum of zorgen we er op die manier juist voor dat de soort op den duur zwakker wordt omdat we zwakke dieren in leven houden?

Scholen en ouders hebben volgens mij tot taak om kinderen te leren informatie (en reclame is ook informatie) op waarde te schatten. Alle docenten en leerkrachten die ik daarover spreek zijn het met me eens dat we daaraan aandacht moeten besteden, maar op weinig scholen wordt daarvoor structureel aandacht aan besteed. Het vak media-educatie heeft in ons onderwijs helaas nog steeds geen eigen plek gekregen. Daarmee wil ik overigens niet pleiten om dat als apart vak te positioneren; liever zou ik een doorgaande leerlijn willen ontwikkelen waarbij in de verschillende vakken aandacht besteed wordt aan media-educatie.

Wil dat nu zeggen dat ik vind dat er geen regels moeten zijn voor het maken van reclame? Nee, ik denk wel degelijk dat die regels er moeten komen. Niet afgedwongen door de overheid, maar afspraken waar alle partijen zich in kunnen vinden. En daarnaast vind ik dat ouders en opvoeders zich ook moeten afvragen aan welke media we onze kinderen bloot willen stellen, en hoeveel begeleiding we daarbij geven. En misschien is dat wel de eerste stap die gezet moet worden: wij moeten zelf eerst mediawijs worden om onze kinderen te leren daarmee op de goede manier om te gaan!

O ja, en als we het dan toch hebben over het al dan niet aan banden leggen van reclame-uitingen: vinden jullie het nou ook zo gek dat scholen allerlei frisdrank- en snoepgoedvariëteiten mogen aanbieden op school? En dat vaak zonder dat er daarnaast minder suiker- en vetrijke versnaperingen worden aangeboden? Dát zou ik nou graag eens aan banden willen leggen!