Digitaal schoolbord: verandert het je onderwijs?

Ik heb geen idee meer hoe ik er terecht kwam, maar ik kan hem iedereen aanbevelen: de afstudeerscriptie van David Stranders, oudstudent van de PABO van de Christelijke Hogeschool Ede. David heeft onderzoek gedaan naar de invloed van het digibord op leren en lesgeven. Hij begint zijn scriptie met een korte beschrijving van een aantal leertheorieën (behaviorisme, cognitivisme, constructivisme) en een aantal leerstijlen.
Na een korte beschrijving van de mogelijkheden van het digitale schoolbord beschrijft David welke fases van gebruik van het digibord onderscheiden kunnen worden:

• substitutiefase;
• fase van de lerende gebruiker;
• fase van de ingewijde gebruiker;
• fase van de gevorderde gebruiker;
• fase van de samenwerkende gebruiker.

In de subsititutiefase wordt het digitale schoolbord goeddeels op dezelfde wijze gebruikt als het krijtbord. In de fase van de samenwerkende gebruiker wordt het digibord gebruikt als demonstratiemedium, informatiebron, presentatiemedium en als katalysator van conceptuele interactie (de verbale interactie tussen leerkracht-leerling en leerling-leerling). Het bord wordt door leerkrachten en leerlingen gebruikt om gezamenlijk kennis en betekenis te construeren. De docent is hierbij vooral facilitator en coach van het leerproces.

In het voorlaatste hoofdstuk beschrijft David de mogelijke positieve effecten van het gebruik van het digibord in het onderwijs. Hij noemt de volgende zaken:

• verhoogde motivatie;
• verhoogde conceptuele interactie;
• verbeterde structurering van het leerproces;
• directe feedback;
• meer gebruik van multimedia;
• meer mogelijkheden om op verschillende leerstijlen in te spelen.

Om al die effecten te bereiken moet de docent natuurlijk wel het digibord op de juiste manier inzetten en daarvoor moet hij niet alleen beschikken over de nodige computervaardigheden en inzicht in de mogelijkheden van de computer en internet; hij moet ook de nodige didactische ervaring hebben. Maar ook de minder ervaren docent kan met een digibord het leerproces van de leerling verbeteren, zo blijkt uit de scriptie.

Het aardige van de scriptie van David vind ik dat het inzicht geeft in je eigen gebruik van het digibord en hoe je je eigen didactische repertoire verder kunt uitbreiden daarmee. Door meer gebruik te maken van multimedia, door het digibord te gebruiken om bij een vervolgles in herinnering te brengen aan wat eerder gedaan is, door de leerling - stapsgewijs - te betrekken bij het werken met het digibord, door het digibord te gebruiken om de doorgaande lijn van een aantal lessen zichtbaar te maken enz. Het zijn vaak geen ingewikkelde zaken maar om het allemaal zelf te ontdekken vraagt veel tijd. Met de scriptie van David kun je gericht de mogelijkheden gaan verkennen om uiteindelijk zelf je keuzes te maken hoe jij het bord wilt inzetten.

Afbeelding van Popofatticus.