Organisatorische rompslomp

De Volkskrant is een tijdje geleden een actie begonnen om de problemen in het onderwijs in kaart te brengen. Ze hebben eerst met een 'panel van wijzen' een aantal knelpunten benoemd. Die lijst hebben ze online gezet waar iedereen kon aangeven wat ze de meest knellende problemen vonden en of er ook andere problemen waren. Die stemming, gecombineerd met de mening van het 'panel van wijzen' heeft geleid tot de volgende lijst van kernproblemen in het onderwijs:

1. Er is op scholen te veel organisatorische rompslomp;
2. Ouders en school zijn onvoldoende partners in onderwijs en opvoeding;
3. De arbeidsvoorwaarden voor docenten moeten op de schop;
4. In het onderwijs is te weinig maatwerk om recht te doen aan diversiteit;
5. Talenten van lerenden worden onvoldoende ontwikkeld;
6. Docenten hebben meer kennis, kunde en vaardigheden nodig.

Over elk van deze knelpunten zal een debat georganiseerd worden. Het eerste debat, over de organisatorische romslomp op scholen, zal dinsdag over een week plaatsvinden, op 26 januari, van 20.00-21.30 uur op het ROC ASA in Utrecht, Australiëlaan 25. Als je erbij wilt zijn, kan je een mailtje sturen aan onderwijsagenda@thiememeulenhoff.nl.

Ik ben eigenlijk heel benieuwd wat jullie vinden: vormt de organisatorische rompslomp op de scholen een bedreiging voor de kwaliteit van het onderwijs? En zo ja: wat zou er dan aan gedaan kunnen worden?

Ik herken het probleem wel: er is bijvoorbeeld voor docenten naast het geven van lessen veel te doen. Veel tijd gaat zitten in allerlei overleggen en overlegjes, met collega's, directies, met leerlingen en met hun ouders. En iedereen die wel eens vergadert weet dat niet elke vergadering even doelmatig is: soms kom je na twee uur tot de conclusie dat je eigenlijk geen steek verder bent gekomen. Ik vind het zelf daarom prettig om in vergaderingen te werken met een stipte èn krappe agenda, waarbij het verplicht is elke agendapunt af te sluiten met een besluit. Dat levert tijdsdruk op, maar daardoor het houdt me wel lekker scherp. En verder vind ik het belangrijk om tevoren duidelijk te hebben wie beslissingsbevoegd is. Dat kan héél veel discussie schelen ;-)

Veranderende richtlijnen vanuit Den Haag kosten ook vaak veel tijd, en scholen moeten steeds meer administratie doen: er moeten allerlei zaken bijgehouden en op papier gesteld worden. Volgens mij heeft dat minder effect op het werk van de docenten, maar wel op dat van directies. Mogelijk hebben die daardoor weer minder tijd om hun docententeam te ondersteunen, maar dat weet ik niet.

Met ICT zou het onderwijs zelf efficiënter ingericht kunnen worden, getuige dit rapport van het IVLOS. Ook Kennisnet heeft heel wat onderzoek laten doen over het rendement van ICT.

Wat ik ervan vind? Ik vind dat er inderdaad veel eisen gesteld worden aan het onderwijs. Maar ik denk dat dat soms ook te maken heeft met een ontbrekende (korte- en/of langetermijnvisie, waardoor elke verandering vraagt om uitgebreid onderzoek hoe die wijziging doorgevoerd kan worden. Als een school een duidelijke visie heeft, dan kan elke wijziging bekeken worden hoe die ingepast kan worden in het bestaande beleid en hoeft er niet elke keer nieuw beleid ontwikkeld te worden. Of dat voldoende druk van de ketel afhaalt, weet ik niet, maar ik ben er wel van overtuigd dat een heldere visie leidt tot minder werkdruk.

Afbeelding van Esthr, gepubliceerd onder CC-by-nc.