Robomind: programmeren voor iedereen

Van de makers van Robomind kreeg ik het verzoek om hun programma eens uit te proberen en er hier over te schrijven. Dat doe ik graag: programmeren vind ik iets wat iedereen ten minste een keer in zijn leven zou moeten doen. Om een programma te kunnen schrijven moet je logisch nadenken en dat komt natuurlijk bij alle vakken van pas. Daarnaast heb ik gemerkt dat als je een programmeertaal kent, je daarna veel makkelijker allerlei andere 'talen' leert: of het nu gaat om het schrijven van een programma of om het gebruiken ervan.

Robomind is een heel eenvoudig aan te leren programma waarmee kinderen op de basisschool leren een robotje te programmeren. In een aantal lessen leren ze hoe ze het robotje kunnen laten bewegen, het pad dat het robotje aflegt te laten 'verven', hoe ze de robot stappen kunnen laten herhalen en hoe ze het robotje kunnen vertellen dat hij alleen maar iets mag doen als aan een bepaalde voorwaarde voldaan is (bijv. hij mag alleen vooruit gaan als er geen obstakel voor hem staat). Die voorwaardelijke opdrachten kunnen ook gecombineerd worden met een herhalingsopdracht; dat wordt een logische expressie genoemd.

De laatste stap is dat kinderen leren hoe ze zelf een aantal procedure kunnen schrijven: een soort miniprogrammaatje dat je steeds binnen het grote programma kan herhalen, maar waarin je dan wel een aantal waarden kan veranderen (bijv. een programmaatje om een rechthoek te tekenen, waarbij je per keer kan bepalen hoe groot de rechthoek wordt).

Het klinkt redelijk ingewikkeld als je het beschrijft, maar in de praktijk valt dat erg mee omdat er bij het programma duidelijke lessen zijn waarin precies staat beschreven hoe je het robotje moet programmeren om het te laten doen wat jij wilt. Handig daarbij vind ik de 'afstandsbediening': een virtuele console met daarop knoppen om het robotje te besturen, hem de door hem afgelegde weg te laten verven en dingen op te laten pakken of neer te laten zetten. Door hiermee aan de slag te gaan, ervaren kinderen hoe het robotje beweegt en welke voorwaarden ze aan de commando's moeten stellen.

Alhoewel het maken van een programma behoorlijk wat abstractieniveau vraagt, zullen alle leerlingen goede resultaten kunnen boeken met Robomind door de heldere, stap voor stap uitleg in de lessen. Leerkrachten die leerlingen willen laten werken met Robomind hoeven geen ervaren programmeurs te zijn: ze krijgen tal van tips waarop ze de leerlingen moeten attenderen en hoe ze ze kunnen begeleiden. De filmpjes die bij de uitleg aangeboden worden maken duidelijk dat we al heel veel met robots werken voor allerlei klussen. Kinderen zullen al snel doorhebben dat zo'n robot best handig kan zijn!

Ik heb zelf alleen de lessen voor het basisonderwijs bekeken. Die vond ik leuk, maar niet uitdagend genoeg voor de snellere leerlingen. Gelukkig zijn er ook lessen voor het voortgezet onderwijs en zelfs voor het hoger onderwijs, dus leerlingen, studenten en docenten die meer willen kunnen daar terecht.

Voor de slimme leerling in het basisonderwijs zou je extra uitdaging kunnen bieden door ze zelf (of met wat hulp van de leerkracht) een omgeving te laten creëren waarbinnen ze hun robotje laten bewegen. Op die manier kunnen ze zelf iedere keer moeilijker (of makkelijker) opdrachten bedenken. Daardoor ontstaat ook een soort spel: de ene leerling kan de andere uitdagen om een programma te bedenken om de robot een door hem bepaald doel te laten bereiken. Wie maakt de mooiste kaart en bedenkt de leukste hindernissen voor zijn robot?

Met Robomind kan je niet alleen een virtuele robot aansturen, maar ook een echte (NXT Mindstorms) robot. Daarmee kan je natuurlijk weer extra uitdagingen creëren voor je leerlingen.

Wil je met Robomind aan de slag? Voor gebruik thuis hoef je niets te betalen. Wil je het op school inzetten, dan betaal je ofwel 29,95 euro per individuele licentie, ofwel 212,36 euro voor een licentie voor de hele school. Voor de lespakketten betaal je afzonderlijk: 181,50 euro voor een pakket van 7 lessen waarmee je in de klas direct aan de slag kan gaan. Nederlandstalig lesmateriaal voor hogere niveaus is in ontwikkeling.